V.

1566. Május 5.

A zágrábi gyülés végzéseinek kivonata.

Articuli pro Dominica Jubilate Anni 1566. Inprimis Dominus Franciscus Tahy, in suo et Petri Rankay (nomine), protestatur contra iniustam querelam per Nobiles de Zabok, pro interemptione fratrum corundem Nobilium, coram Regno Hungariae facta.

Item Nobiles de Zabok probant per Dominos Kegleuich curias et bona illorum depraedata.

Item Dominus Episcopus Zagrabiensis protestatur de improuisione Regni ad arcem Hrazthouicza.

Item offerunt Regnicolae statim insurgere penes Dominum Banum, et subsidium ferre castro Hrazthouicza contra hostes.

Item modus fortificationis Hrazthouiczae.

Item ut nemo liber sit a praesenti exercituatione.
Item interim Judicia Comitatuum cessent.

Item finitis his, ut Judicia et breuia Comitatus Zagrabiensis et Crisiensis, modo infrascripto celebrentur.

Item responsio Regnicolarum ad literas Archiducis pro dica Vice Comitum etc.

Item supplicant Regnicolae, ut numerus militum Domino Bano adaugeatur et exoluatur.

Item literae credentionales ad Archiducem et alios. Item Oratores deputantur ad Archiducem et alios. Delegatur Nuntius ad Caesaream Maiestatem, pro obtinenda relatione per Oratores Regni Archiduci Posonii facta. Dantur literae testimoniales per Regnicolas Domino Bano, pro expeditione Zomzeduariensi.

Pontes ubique reparentur.

Protestatur Georgius Skaricza, in persona consortis Ambrosii literati, contra Dominam alias relictam Caspari Mernyauchich.

Remittuntur bona relictae condam Francisci Mernyauchich per condam Casparum Mernyauchich occupata.

Ut extra limites Regni blada et vina non vendantur.
Ne postae in viis et vadis interturbentur.

Restatuuntur bona consorti Joannis Suberai, per filias condam Georgii Pissach occupata.

Scribantur literae ad Dominum Zriny et alios pro

victualibus.

Franciscus Spissich creatur in Judicem Nobilium Comitatus Zagrabiensis.

Restant adhuc quidam exigui articuli.

(Protocollum Regni Congregationum. 4. 1.)

VI.

1567. November 14.

Miksa királynak, a slavóniai gyülés végzései tárgyában, a pozsonyi kamarához intézett leirata.

Maximilianus secundus etc.

Reuerende, Magnifice ac Egregii fideles nobis dilecti. Accepimus sententiam vestram super certis articulis per Status Regni Sclauoniae nuper propositis, fiscum nostrum Regium concernentibus.

Primum itaque, quod ad oblatam nobis per Status in duobus terminis unius floreni contributionem attinet, expediuimus adiecta et per nos istic concepta mandata, ac mandamus vobis benigne, ut diligenter curetis, quo contributio ipsa primo quoque tempore, per fideles ad id delegatos dicatores exigatur.

Quod vero postulant Status et Ordines Regni Sclauoniae, ditionem ultra Colapim existentem, quae nimium a Turcis infestaretur, a contributione praestanda eximi, id nost neutiquam admittendum esse duximus, cum perplures eo exemplo ducti, similem exemptionem petituri essent. Itaque curabitis, ut et illa Transcolapina Regni pars connumeretur, et dica ex ea exigatur.

Quod Status nouam connumerationem fieri negant oportere, minime illis assentiendum esse existimamus. Cum enim in generali Dieta nuper istic celebrata, per Status et Ordines Regni Hungariae, praesentibus etiam Oratoribus Sclauonicis, nouam debere fieri connumerationem decretum sit, ratum hoc haberi volumus.

Porro cum expresse statutum, atque etiam instructioni pro dicatoribus Sclauonicis expeditae insertum sit, ne coloni Vicebani, Viceprothonotarii, Vice Comites, Judices Nobiles (sic) a contributione persoluenda immunes habeantur, eidem statuto inhaerendum esse censeamus (sic). Quamobrem vobis benigne mandamus, ut haec nostro nomine praefatis Statibus declaretis, ac uniuersos articulos in unum libellum conscriptos, nobis, consensu nostro Regio firmandos, transmittatis. Executuri benignam voluntatem nostram. Commissariorum relationem et articulorum cnscriptionem vobis hisce remittimus. Datae in Ciuitate nostra Viennae 14. die Novembris, Anno 1567. Maximilianus.

Ad mandatum Domini electi Imperatoris proprium

Streinhertz

Hieronimus Beck.

(Egykorú másolata a magyor országos levéltár kincstári osztályában.)

VII.

1567. November 29.

A zágrábi gyülésnek, a király által megerősített végzései.

Nos Maximilianus Secundus, Divina favente clementia electus Romanorum Imperator Augustus, ac Germaniae, Hungariae, Bohemiae etc. Rex, Archidux Austriae, Dux Burgundiae, Comes Tyrolis. Memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis. Quod fideles nostri Domini et Nobiles, caeterique Status et Ordines Regnorum Nostrorum Croatiae et Sclavoniae, in eorum Generali Conventu, Maiestatis Nostrae edicto, ad festum beati Mathei Apostoli proxime transactum, Anno Domini Millesimo quin

gentesimo sexagesimo septimo, in Civitate Nostra Zagrabiensi celebrato, transmiserunt et praesentarunt Nostrae Maiestati infrascriptos Articulos, in eadem ipsorum Congregatione, communibus ipsorum votis, et unanimi consensu conclusos, supplicantes Nobis humillime, ut universos et singulos Articulos, omniaque et singula in eis contenta, ratos, gratos, et accepta habentes, nostrumque Regium consensum illis praebentes, nostraque Regia authoritate clementer acceptare, approbare, et confirmare dignaremur. Quorum quidem Articulorum tenor talis est.

Articuli Dominorum et Nobilium, aliorumque Statuum zt Ordinum Regnorum Croatiae et Sclavoniae, in Conventu eorum generali, per Sacratissimam Caesaream et Regiam Maiestatem, ad festum beati Mathaei Apostoli proxime praeteritum, Anno Domini Millesimo quingentesimo sexagesimo septimo Zagrabiae indicto, conclusi.

Inprimis et ante omnia iidem Status et Ordines, reliquiae videlicet exiguae dictorum Regnorum, Sacrae Caesareae et Regiae Maiestati, Domino illorum clementissimo, fidelia ipsorum servitia, summa cum fidelitatis subiectione, humillime offerunt, aguntque gratias immortales Sacrae Maiestati Caesareae et Regiae, pro eius Maiestatis in tanta calamitate rerum gratia, quod Sacra Caesarea et Regia Maiestas, Dominus eorum clementissimus, ex pietate paterna Caesarea et Regia, innataque eius erga fideles suos benignitate, qua oppressis fidelibus suis subditis, in calamitatibus et summis oppressionibus positis, subvenire et succurrere dignata est, signanter vero, inter tot alias curas et sollicitudines Suae Caesareae Maiestatis, post Deum optimum maximum, quod Reverendissimum ac Spectabilem et Magnificum Dominos Georgium Draskovith, Episcopum Ecclesiae Zagrabiensis ac Consiliarium Suae Maiestatis, et Comitem Franciscum Zluny de Frangepanibus, Seguiae, Vegliae, Modrusiaeque Comitem, in dictorum Regnorum eius Maiestatis Banos, veluti caput et defensores elegerit, constituerit, ac per Dominos Commissarios Generosos videlicet ac Magnificos Stephanum Bannphy de Alsolyndva, Comitem Comitatus Zaladiensis ac Dapiferorum Regalium Suae Maiestatis in Hungaria Magistrum ac Cousi

liarium, nec non Lucam Zekel de Kewend, liberum Baronem in Ormosd ac Confiniorum Croatiae et Sclavoniae generalem Capitaneum, item Balthasarem de Bathyan, Pincernarum Suae Maiestatis, et Geruasium a Teuffenpach etc., gratiose duxerit praesentandos et cognoscendos. Quod Sacrae Caesareae et Regiae Maiestati iidem Status et Ordines, fideles subditi eius Maiestatis, non parcendo personis rebusque, quoad vixerint, fideliter semper contendent reservire.

Tandem intellexerunt Status et Ordines praescripti Suae Sacrae Caesareae Maiestatis, medio dictorum Dominorum Commissariorum, eius Maiestatis clementem commissionem, ad praefatos Status et Ordines, fideles Suae Maiestatis: quantos sumptus, utpote imensos pene ad conservationem Regnorum nostrorum impendat, neque sufficiat id facere deinceps absque ipsorummet auxilio; fideles subditi Sacrae Caesareae et Regiae Maiestatis Status et Ordines praescripti, iuxta veteranam illorum libertatem et consuetudinem, medietatem subsidii pro anno praesenti per Status et Ordines fidelium suorum Regni Hungariae oblati, se humillime Dicatoribus Suae Maiestatis daturos offerunt. Cum autem Dicatores ipsi, qui sint electi, et ad id deputati, Status et Ordines ignorant, terminusque primus, iuxta constitutionem praescriptam Posonii administrandus, medii praescripti subsidii, festum videlicet Nativitatis Beatae Mariae Virginis, iam plane praeterierit: nihilominus, cum se fideles Status Ordinesque Suae Maiestatis constitutionibus praescriptis Posoniensibus, iuxta gratiosam commissionem Suae Maiestatis, intellecto ab Oratoribus illorum, Decreto praescripto sese conformare curabunt, medietatemque floreni unius ad festum Beati Andreae Apostoli proxime affuturum, pro primo termino, ad manus praefatorum Dicatorum Suae Maiestatis, aliam similiter dimidietatem pro secundo termino ad festum Epiphaniarum Domini, administrare decre

verunt.

Et licet hactenus partes Colapini Comitatus Zagrabiensis ac reliquiae Comitatus Crisiensis, ex benigna concessione divi Ferdinandi Imperatoris et Regis nostri sanctae memoriae, a contributione omnis subsidii superioribus annis exemtae clementer fuerint, quam etiamnum Status et Ordines Regni