et in corda hostium tuorum insinues charitatem, ut qui paulo ante spirans minarum et caedis te in discipulis tuis persequebatur, repente mutatus pro te et pro ecclesia tua minas et caedes persequentium libentissime perferat.') Multum est a me, ut in haec secreta tua penetrem, et malo experiri, quam scrutari efficaciam gratiae tuae. Et quoniam novi aquam istam tuam esse pluviam voluntariam, segregatam haereditati tuae,2) ut cecinit propheta tuus: ideo humiliter et suppliciter peto, ut inveniar in haereditate tua, et placeat gratiae tuae in terram cordis mei descendere, ne maneat sicut terra sine aqua tibi, aridum et sterile, quale ex se est, ut ne cogitare quidem boni aliquid ex se sufficiat. Sed pergamus ad reliqua.

CAPUT II.

Aqua extinguit ignem, Deus concupiscentiarum ardorem.

Aqua extinguit ignem; et aqua illa

1) Act. IX, 1 sqq.

2) Psalm. LXVII, 10.

coelestis, gratia videlicet Spiritus sancti, admirabili ratione et modo extinguit ignem carnalium concupiscentiarum.

Multum quidem valent ad hoc incendium restinguendum jejunia et corporis affectationes, sed si addantur ut instrumenta gratiae Spiritus sancti; alioqui per se sola non multum valent. Amor enim princeps est affectionum et perturbationum animi, ille regit omnes, et omnes illi uni obtemperant. Amor cogi non vult, et si ab una parte via illi obstruatur, erumpit ab altera. Amor nihil timet, omnia audet, omnia vincit, nihil sibi difficile aut impossibile arbitratur; denique nulli cedit amor minor nisi amori majori et valentiori. Sic omnino carnalis amor, sive divitias, sive delicias mundi sequatur, uni cedit amori Dei; cum primum incipit aqua Spiritus sancti in cor hominis instillari, continuo frigescere incipit amor carnalis. Testis nobis sit B. Augustinus: qui cum assuetus esset indulgere libidini, et impossibile sibi duceret consortio feminae posse carere; tamen ubi gustare coepit Spiritus sancti gratiam, exclamavit in principio libri noni confessio

num: Quam suave mihi subito factum est carere suavitatibus nugarum, et quas amittere metus fuerat, jam dimittere gaudium erat; ejiciebas enim a me vera tu et summa suavitas, ejiciebas et intrabas pro eis omni voluptate dulcior, sed non carmi et sanguini, omni luce clarior, sed omni secreto interior, omni honore sublimior, sed non sublimibus in se.1)

CAPUT III.

Aqua sedat sitim, Deus desideria cordis.

Aqua praeterea sitim sedat; et aqua illa coelestis sola potest desideriis cordis humani variis et molestissimis ac prope infinitis finem imponere. Sic Veritas ad Samaritanam loquens manifestissime docuit: Qui biberit, inquit, ex aqua hac, sitiet iterum; qui biberit ex aqua, quam ego dabo ei, non sitiet in aeternum.2) Omnino sic res se habet: non satiatur oculus

1) Aug. confess. IX. c. 1. No. 1.-2) Joan. IV, 13.

visu, nec auris impletur auditu;1) quicquid homini offeratur, non potest ejus desiderium satiare, cum ille capax sit infiniti boni, et res omnes creatae certis terminis circumscribantur. Sed qui bibere incipit aquam coelestem, in qua sunt omnia, nihil expetit, nihil requirit amplius. Sed de hac re diximus supra, cum de quiete animi in solo Deo, ut in proprio centro, loqueremur.

CAPUT IV.

Aqua conjungit res corporales, Deus unionem spirituum efficit.

Aqua simul conjungit et in unum redigit, quae vix uniri posse videbantur; sic multa grana farinae per aquae admixtionem unus panis efficiuntur, et ex multis partibus terrae per aquae adjunctionem lateres fiunt. Sed multo facilius et insolubilius aqua Spiritus sancti facit, ut multi homines sint cor unum, et anima una;2) id quod in actis apostolorum dicitur de

1) Eccle. I, 8. 2) Act. IV, 32.

primis christianis, in quos proxime descenderat Spiritus sanctus. Sed et Dominus hanc unitatem, quam efficit aqua Spiritus sancti, iturus ad Patrem commendat et praedicit, cum ait: Non pro eis rogo tantum, sed et pro eis, qui credituri sunt per verbum eorum in me, ut omnes unum sint, sicut tu Pater in me et ego in te, ut et ipsi in nobis unum sint; et paulo post: Ut sint unum, sicut et nos unum sumus, ego in eis, et tu in me, ut sint consummati in unum.1) Ad quam unitatem hortatur etiam Apostolus in epistola ad Ephesios: Solliciti, inquit, servare unitatem spiritus in vinculo pacis, unum corpus et unus spiritus, sicut vocati estis in una spe vocationis vestrae.2)

O felix unio, quae multos homines facit esse unum Christi corpus, quod ab uno capite regitur, et de uno pane comedit, et de uno calice bibit, et de uno Spiritu vivit, et adhaerens Deo unus spiritus fit cum eo.3) Quid