Page images
PDF
EPUB

INSTITUTIONUM

ET

REGULARUM IURIS ROMANI

SYNTAGMA

EXHIBENS GAI ET IUSTINIANI INSTITUTIONUM SYNOPSIN

ULPIANI LIBRUM SINGULAREM REGULARUM

PAULI SENTENTIARUM DELECTUM

TABULAS SYSTEMA INSTITUTIONUM IURIS ROMANI ILLUSTRANTES
PRAEMISSIS DUODECIM TABULARUM FRAGMENTIS.

[merged small][merged small][merged small][merged small][graphic][subsumed][merged small][merged small][merged small]

LS
KOM
G5716

MAR 14 '51

LIPSIAE TYPIS B. G. TEUBNERI.

PRAEMONENDA

I. de huius syntagmatis ratione.

II. de Gai institutionum codice Veronensi.

III. de Gai institutionum editionibus.

IV. de vario genere litterarum et de signorum in hac editione usu.

V. de Iustiniani institutionibus.

VI. de Ulpiani libro singulari regularum.

VII. de Pauli receptis sententiis.

VIII. de duodecim tabularum fragmentis.

IX. de tabulis systema institutionum illustrantibus.

Quod primus Gai Commentariorum editor divinavit, ab his repertis stu

diorum iuris Romani veteris novam aetatem incepturam esse, id eatenus verum est, quatenus Germani in historia et antiquitatibus iuris Romani explicandis novo hoc adminiculo adiuti mirum in modum profecerunt, et institutionum iuris Romani tractatio inde ab illo tempore sensim quidem sed penitus mutata est. Maioribus quidem nostris solae Triboniani Institutiones studiorum initia fuerunt, quibus antiquitates iuris Romani annecterentur ad exemplum fere syntagmatis Heinecciani, etiam nostra aetate duabus Hauboldi et Muehlenbruchii editionibus repetiti, nunc tamen paene in oblivionem adducti.

Eximia interim opera ad Gai Institutiones adornandas adhibita est. Postquam Goeschenii, Hollwegii, Bluhmii laboribus indefessis editionum fundamenta posita sunt, celeberrimi iuris Romani doctores artem criticam et exegeticam in singulis eius libri articulis exercuerunt, eosque commentationibus illustraverunt: in omnibus fere et libris et praelectionibus Gai praecipuam rationem haberi videmus. Accedunt novae universi iuris tam Anteiustinianei quam Iustinianei editiones, prioribus longe praestantiores. Inprimis vero Boeckingius accuratissimis et nitidissimis Gai editionibus studiosae legum iuventuti quasi novus Tribonianus extitit, Gaio suo uberrima locorum comparatione illustrando, ut ex hoc veluti centro in fontes et adminicula studiorum excurrere tirones possent.

Neque tamen excurrunt; ac dubites, num nova aetas iurisprudentiae Romanae surrexerit, si studia eorum spectes qui ad forum accessuri sint aut iam accesserint; nec multum abest, quin dicam, quo uberiora et commodiora adminicula fiant, eo tenuiora studia fieri. Etiam nunc legislator qui, quae iudicum et advocatorum eruditio sit, probe consideret, non temere utetur Theodosii verbis, uno fere mutato:,,Saepe nostra clementia dubitavit, quae causa faceret, ut tantis praepositis praemiis quibus artes et studia nutriuntur, tam pauci raroque extiterint qui plena iuris civilis scientia ditarentur, et in tanto examinum tristi pallore vix unus aut alter receperit soliditatem perfectae doctrinae." Longum est et difficile huius rei causas enumerare. Iniquus quidem fuerit, qui potissimam culpam in scholas universitatum litterariarum coniiciat; sed tamen exegesin apud nostrates nunc iusto magis negligi concedo. Nec parvi momenti est, quod Tribonianum negligere et paene contemnere coepimus, Gaium vero in eius locum succedere non videmus.

[blocks in formation]
« PreviousContinue »