Argumentum. Poema hoc in primis pretiosum est, quod Ossiani carminum antiquitati haud parvum affundit lumen. Caracul, cujus hic fit mentio, non alius est quam Caracalla, Severi filius, qui anno 211 expeditioni contra Caledonios præfuit. Poematis verba primitùs musicis organorum modis adaptata, et principibus fortasse solennes inter conventus exhibita varii ejus* numeri ostendunt. Plenius ac melius quam in opere ipso historia ejus a Grampiorum Montium indigenis traditur: "Comala, filia Sarnonis, Inistorcæ, sive Orcadum regis, amore Fingalis, Comalis filii, capta est in convivio, ad quod a Locline redeuntem post Agandecca mortem pater eum invitaverat. Adeo vehemens fuit pectoris æstus ut juvenis bellatoris, qui militiæ tirocinia sub eo ponere vole. bat, armis induta sequeretur. Cito eam agnovit Lamoris filius, unus ex Fingalis bellatoribus, cujus amorem paulo antea spreverat. Mirus ejus amor et summa pulchritudo adeo cam regi commendaverat ut uxorem ducere statueret, cum de Caracalla expeditione certior factus est. Obviam hosti processit, comitante Comala, quam, cum in aciem descenderet, in colle, unde cerneretur Caracalla exercitus, reliquit, pollicitus priùs, si pugnæ supervixisset, se cum nocte rediturum." Historia reliqua rerumque ultimus eventus ex poemate ipso colligi possunt. * Hic fallitur aut fallere voluit Macphersonus; toto enim in poemate parum aut nihil inter se differunt numeri. DH'FHALBH an t-sealg, gun fhuaim an Ardbheinn, Ach sruith a tha gairrich o charn. Biodh sòlas air ard na Mòrbheinn. MILSHÙIL-CHAOMHA. 'S i'n oich' i, òigh a's guirme sùil, A chiar oich'o chùl nan carn. Chunnacas leamsa fiadh 'sa bheinn ABIIT venatio, sine sonitu in Ardvene, Nisi torrentis qui est fremens à saxeto. Veniat nox cum carminibus; Sit lætitia super culmine Morvenis. MILULCOMA. Est nox, o virgo, cujus est maximè cæruleus oculus, Fusca nox è tergo saxetorum. Visus est à me cervus in monte |
