Page images
PDF
EPUB

et Ecclesiae parochiales nulli Praelato, etiam Cardinali dentur in Commendam; datae autem et dati quam primum commendatariis loco illarum de aequivalenti providebitur; post pacificam possessionem adeptam illas dimittant. Una etiam Ecclesia metropolitana uni Cardinali vel Patriarchae concedi poterit provisionem sufficientem non habenti.

VI. De Simonia in foro conscientiae providetur ut sequitur. Ut autem, considerata malitia aliquorum temporum proxime praeteritorum, quibus labes symoniaca tam in ordinibus quam in beneficiis ecclesiasticis tunc conferendis et percipiendis ac religionibus ingrediendis fuit heu nimium frequentata, laesis in hoc conscientiis ad pernitiosiorem administrationem et perceptionem sacrorum ecclesiasticorum, salubriter consulatur, omnibus et singulis Patriarchis, Archiepiscopis, Episcopis, Abbatibus, Abbatissis, caeterisque Praelatis, nec non Clericis ac personis ecclesiasticis, religiosis et secularium utriusque sexus: ut quaelibet eorum infra tres menses post publicationem, aut insinuationem praesentium sibi, aut in dioecesi, ubi domicilium habuerit, factam, aliquem in sacra Pagina, vel in Iure Canonico Doctorem vel Licentiatum vel Baccalaurium formatum, ubi talis potest commode reperiri, vel ubi talis non reperiretur, lectorem aut alias intelligentem sacerdotem discretum, ac bonae famae, curatum vel non curatum eligere valeat confessorem, qui infra praedictum tempus, quantocius commode fieri poterit, eius confessione audita ipsam personam confitentem a suis peccatis et a quibuscunque excommunicationum suspensionum et interdicti aliisque sententiis, censuris atque poenis, quas forsan propter symoniacam in ordine vel beneficio ecclesiastico, religionis ingressu, aut alias qualitercunque active vel passive, commissam usque ad tempus publicationis praedictae dignoscitur incurrisse, in foro conscientiae duntaxat absolvere; nec non secum super irregularitate pro eo quod huiusmodi sententiis aut earum aliqua ligata forsan missas vel alia divina officia celebrasse, aut se illis immiscuisse censebitur, usque ad tempus praedictum contracta, ipsaque propter praemissa aut eorum aliquod a sui ordinis vel officii executione suspensa, quod in illis nihilominus ministrare illa exercere et adepta beneficia, vel statum in quo est retinere, et ad ulteriora promoveri possit, in dicto foro valeat dispensare; ac eidem beneficia, quae obtinet, ob hoc forsitan vacantia vel vacatura, si et postquam dimiserit, reconferre,

[ocr errors]

omnemque inhabilitatis, irregularitatis nec non infamiae maculam symoniacam, atque aliam labem per eum occasione praedicta usque ad tempus praedictum contractam in eodem foro totaliter abolere fructus quoque beneficiorum ecclesiasticorum, quos forsan indebite percepit et quos percipere potuisset, aut quidquid occasione praedicta fuerit refundendum (dummodo persona ipsa ad refusionem faciendam, deducto ne egeat in statu in quo tunc fuerit, aut alias absque nota vel scandalo sufficiens non fuerit) in dicto foro remittere, ac eam de his quitare et liberare tenore praesentium (literarum) indulgemus; constitutionibus Apostolicis in contrarium facientibus non obstantibus quibuscunque.

VII. De non vitandis excommunicatis antequam per iudicem fuerint declarati et denunciati. Insuper ad vitandum scandala et multa pericula, subveniendumque conscientiis timoratis, omnibus Christi fidelibus tenore praesentium (literarum) indulgemus, quod nemo deinceps a communione alicuius in sacrorum administratione vel receptione aut aliis quibuscunque divinis, vel extra, praetextu cuiuscunque sententiae aut censurae ecclesiasticae a iure vel homine generaliter promulgatae teneatur abstinere, vel aliquem vitare, aut interdictum ecclesiasticum observare, nisi sententia vel censura huiusmodi fuerit in vel contra personam, collegium, universitatem, Ecclesiam, communitatem aut locum certam vel certum a iudice publicata vel denunciata specialiter et expresse; constitutionibus Apostolicis et aliis in contrarium facientibus non obstantibus quibuscunque. Salvo si quem pro sacrilega manuum iniectione in Clericum, sententiam latam a Canone adeo notorie constiterit incidisse, quod factum non possit aliqua tergiversatione celari, nec aliquo iuris suffragio excusari. Nam a communione illius licet denunciatus non fuerit volumus abstineri, iuxta canonicas sanctiones.

VIII. De Dispensationibus. Ordinat etiam Dominus noster ad Ecclesias cathedrales, Monasteria, Prioratus conventuales, aut parochiales Ecclesias, super defectu aetatis ultra triennium nullatenus dispensare; nisi forte in Ecclesiis cathedralibus ex ardua et evidenti causa, de consilio Cardinalium seu maioris partis illorum videretur aliter dispensandum. Item Dominus noster in arduis et gravibus casibus sine consilio Cardinalium non intendit dispensare.

IX. De Provisione Papae et Cardinalium. Romano Pontifici et sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalibus pro illorum sustentatione, rebus Romanae Ecclesiae stantibus, ut sunt, non videtur aliter posse provideri, quam huc usque factum est, scilicet per beneficia et communia servitia, quae vacantiae nuncupantur; verum circa beneficiorum qualitatem taliter duximus providendum, quod nulli Cardinali Monasterium (vel) Prioratus conventualis, ultra numerum decem Religiosorum secundum moderna tempora habere consuetus, nulla maior dignitas post pontificalem in cathedralibus aut parochialibus Ecclesiis, nullum officium claustrale, nullum xenodochium, hospitale, elemosinaria aut leprosaria in titulum vel administrationem conferan- . tur; et si quae talia nunc obtinent, quam primum Papa loco illorum de alio acquivalenti providebit, illa dimittere teneantur, sicut superius de Commendis est dictum.

X. De Indulgentiis. Cavebit Dominus noster Papa in futurum nimiarum indulgentiarum effusionem, ne vilescant, et in praeteritum concessas, ab obitu Gregorii XI. ad instar alterius indulgentiae revocat et annullat.

us

XI. De horum concordatorum Papae Martini V. et nationis Germanicae valore. Item sanctissimus Dominus noster et inclita natio Germanorum consenserunt et protestati sunt, quod omnia et singula (supra) scripta durare et tolerari debeant, que ad quinquennium duntaxat, a dato praesentium numerandum; Constitutionibus Apostolicis, Regulis Cancellariae factis et fiendis, et aliis in contrarium facientibus, non obstantibus quibuscunque; quodque per observantiam eorum nullum ius novum Rom. Pontifici, aut alicui Ecclesiae vel personae acquiratur, seu praeiudicium generetur. Sed lapso dicto quinquennio, quaelibet Ecclesia et persona praedicta liberam facultatem habeat utendi quolibet iure suo. Non obstantibus supra dictis. Et quod capitula praedicta et quodlibet eorum dentur cuilibet ea habere volenti, communiter seu divisim in authentica forma, sub sigillo Vicecancellarii cum subscriptione Notarii, sic quod fidem faciant exhibita ubicunque; pro toto autem non solvantur ultra duodecim grossi Turonenses.

XIV. Literae Foederis Principum Imperii de concordia Romae cum Pontifice ineiunda, si bullas, quas desiderabant Germani, indulserit. A. MCCCXLVI. die V. Oct. *).

Wir diese hieunten geschrieben bekennen offentlich mit diesem brief fur allermänniglich, Nachdem uns unser heiliger Vatter Pabs Eugenius uf ein gewerb, durch unsern gnaedigen Herrn den Roemischen Koenige und die Churfürsten an sein Heiligkeit kommen, hie uf dem tag darumb zu Franckfurth gehalten, geantwort hat; Zum ersten, das unser heiliger Vatter der Pabst geruhe in einer bequemen Zeit ein gemein Concilium zu berufen, an der fünf Städt eine, die ihme benannt seyn, daruf sein Heiligkeit durch seine Send botten, Herrn Johann Carvaial und Meister Niclas Cuss, in Krafft einer Credentien, hat lassen antworten, dass sein Heiligkeit ein gemein Concilium, das die heilige gemeine Christenliche Kirch bedeutend ist, gern berufen wolle, und dieweil genehmigkeit anderer gezunge und Christenlicher Koenige nach gelegenheit diesser zeit darzu nothdürftig ist, darumb nun sein Heiligkeit sich erbietet zu eynen, mit dem Roemischen Koenig und den Churfürsten zu senden, damit solche genehmigkeit erlanget werden moege, und zu allen anderen weegen, die den Roemischen Koenig und die Chuhrfürsten, solche genehmigkeit zu erlangen, nothdürftig bedunket. Zu dem andernmahl, dass sein Heiligkeit verjähe und bekenne den Gewaltsam, Ehre und Oberkeit, die die heiligen Concilia haben sollen, als in dem gesätz frequens und anderen gesätzen in dem Concilio zu Constanz geordnet, und zu Basel erneuet, begriffen ist, daruf sein Heiligkeit hat lassen antworten, Er verjähe und erkenne den Gewaltsam, Ehre und Oberkeit, die die heiligen gemeinen Concilia, die heilige gemein Christenliche Kirch bedeutend, als solches das gesätz frequens, und andere gesätze, in dem Concilio zu Costantz gemacht, und zu Basel, da es noch ein gemein Concilium durch die Welt gehalten worden ist, erneuet seyn, innhalten; Zum drittenmahl, dass sein Heiligkeit

*) Ex editione, quam Koch Sanctio pragmatica p. 176. ex autographo tabularii Moguntini vulgavit. Caeterum de hoc et quinque sequentibus documentis vide Lehrbuch des Kirchenrechts §. 111.

Walter Fontes iuris ecclesiastici.

7

die alte beschwerung abstellen, und Germanischen getzunge nach der Form der ufgenommen decret, nach nothdurft, unterscheid und gelegenheit deutschen getzunges, versehen wolle, daruf nun sein Heiligkeit hat lassen antworten, dass er keine beschwerung in Germanische nation eingeführt habe, sondern dass sein Heiligkeit solcher gerechtigkeit, die mann dem Roemischen Stuhl pflichtig ist, in den groesten noethen der Kirchen emporen haben, und dass sich vormahls sein Heiligkeit durch seine Legaten erbotten habe, über die alte beschwerungen ein Versehung zu thuen, und sich nun darzu aber willig erbietet, und meldet, dass er nach nothdurft, unterschied und gelegenheit der nation gern versehen und versorgen wolle, denen, die solches begehren, auch nach meinung der ufgenommenen decret und an den enden, da sie ufgenommen seyn, in getrauen, dass dass der allerdurchlauchtigst Fürst der Roemische Koenig und die Churfürsten, und die würdige Nation, dem heiligen Stuhl zu Rom, ahn der Stadt, ein Wiederstattung thue, wie dan solch gewerb an den Pabst und des Pabstes antwort mit mehr worten inhaltet; und auch nachdem und wir verstanden haben, dass seine Heiligkeit die zwey Herren von Tryer und Coelln wieder innsetzen und restituiren wolle, also fern sie in seinen gehorsamb treten wolten, und dieweil die Paebstliche Sendbotten solches uf diessem tag mit nothdürftigen Bullen nit vollziehen konten, darumb, dass die Minuten der Bullen, die darüber begriffen waren, als dan offentlich erzehlt ist, zu Rom dem Pabst nit übergeben seyn, und Uns solche antworten, so fern der nach moeglichkeit und billigkeit nachgegangen wird, ein redlich gnüglich antwort bedunckt, dass wir überkommen und einig worden seyn, uf solche redliche weeg bey einander zu sein und zu bleiben, und umb desswillen ein treffliche Bottschaft zu Pabst Eugenio fürderlich zu schicken, also aussgericht, dass die botten darüber und daran seyen, damit unser heiliger Vatter der Pabst solcher zusag nachkommen, und dessen nothdürftige versorgnus nach moeglichkeit und billigkeit thuen, und dessen seine bullen übergeben solle, in massen dessen denen botten ein versiegelter Zettel, darinn unsere meynung stuckweis verzeichnet stehet, übergeben ist, und dass auch die botten mit ihnen nehmen und haben sollen ein declaration, der wir hie einig worden seyn, und wan unsser heiliger Vater der Pabst solche Versorgnus und Bullen übergeben will, als vorgemelt ist, sollen die Sendbotten die declaration auch ubergeben, und

« PreviousContinue »