fie beim Grenzübertritt bis zu 600 Mark deutsches oder 3000 Mark polnisches Papiergeld innerhalb eines Kalendermonats mitnehmen.

b) Gegenstände des eigenen Bedarfs der Bewohner eines Zollgrenzbezirkes, die in dem gegenüberliegenden Zollgrenzbezirke handwerksgemäß verarbeitet, umgearbeitet oder ausgebeffert werden sollen, dürfen zu diesem Zwecke frei von Zöllen und sonstigen Abgaben aus. und nach erfolgter Verarbeitung usw. wieder eingeführt werden. Ebenso dürfen die Bewohner der Zollgrenz bezirke des einen der vertragschließenden Teile, die für landwirtschaftliche Gegenstände, wie Getreide, Olfamen, Hanf, Lein, Holz und Lohe zum Vermahlen, Stampfen, Schneiden, Reiben usw. auf die Benutzung von Mühlen und sonstigen entsprechenden Betriebsstätten in dem un mittelbar gegenüberliegenden Zollgrenzbezirke angewiesen find, solche Gegenstände zu diesem Zwecke frei von Zöllen und sonstigen Abgaben über die Grenze bringen und nach ihrer Verarbeitung in der dem Rohzustand entsprechenden Menge oder in dem diesem Zustand ent sprechenden Gewichte zurückführen. Voraussetzung für die vorstehend erwähnten Vergünstigungen ist, daß die Gegenstände für den eigenen Wirtschaftsbedarf gebraucht werden.

c) Die Bewohner der beiderseitigen Zollgrenzbezirke dürfen Gerätschaften für Abendmahl und legte lung sowie zum religiösen Gebrauche bestimmte Bücher, Hand werks und sonstige Geräte, Juftrumente und Maschinen aus einem Zollgrenzbezirke zum vorübergehenden Gebrauch in dem gegenüberliegenden Zollgrenzbezirke frei von Zöllen und sonstigen Abgaben aus und einführen. Aus- und Einfuhrverbote werden hierdurch nicht berührt. Für Akten von Anwälten, für Projektstücke sowie für Zeichnungen von Technikern ist eine besondere Erlaubnis der zuständigen Verwaltungsbehörde erforderlich.

d) Eigentümer derjenigen landwirtschaftlich oder forst. wirtschaftlich genutten, im Zollgrenzgebiete gelegenen, einzeln oder zu mehreren eine wirtschaftliche Einheit bildenden Grundstücke, die von der Grenze durchschnitten werden oder deren wirtschaftliche Einheit durch die Grenze getrennt worden ist, dürfen die zur Bewirt schaftung dieser Grundstücke erforderlichen tierischen und pflanzlichen Düngemittel, Sämereien und Saatgut, Forstpflanzen, Gerätschaften und Fuhrwerke mit Einschluß der Arbeitstiere, ferner Früchte der in Rede stehenden Grundstücke sowie die sonstigen Bodenerzeugnisse und die nachstehend bezeichneten Bodenbestandteile, näm lich Natursteine, Kies, Sand, Lehm und Ton, frei von

lub tluszczu z wyłączeniem jednak masła. Również wolno im przy przekraczaniu granicy przewieźć ze sobą papierowe pieniądze niemieckie wzgl. polskie do wysokości 600 mk niemieckich lub 3000 mk polskich na miesiąc.

b) Te przedmioty własnej potrzeby mieszkańców danego celnego obwodu granicznego, które w przeciwległym celnym obwodzie granicznym winny być w sposób rzemieślniczy przekształcone, odrobione lub naprawione, można w tym celu przewieźć bez cla i bez wszelkich opłat, a następnie po dokonanej przeróbce itd. można je do swego kraju napowrót przewieźć, również bez cla i wszelkich opłat. Również wolno mieszkańcom celnych obwodów granicznych jednej ze stron układ zawierających przewozić przez granicę bez cla ani innych opłat przedmioty produkcji rolnej, jako to zboże, nasiona olejne, konopje, len, drzewo i korę do przemiału, wytłoczenia, przerżnięcia lub przetarcia itd. przyczem mieszkańcy winni używać młynow i innych odpowiednich przetworni, położonych w obrębie bezpośrednio przeciwległego celnego obwodu granicznego; przedmioty takie wolno mieszkańcom w tym celu po przeróbce ich przewozić z powrotem, i to w ilości i wadze, odpowiadajacej ilości i wadze surowego przedmiotu. Zastrzega się co do wyżej wspomnianych ulg, iz odnoszą się one do przedmiotów, koniecznych dla własnej gospodarczej potrzeby.

c) Mieszkańcy obustronnych granicznych stref celnych mogą w celu chwilowego użytku w przeciwległej strefie celnej przewozić bez cla i innych oplat tam i z powrotem przybory do Komunji św. i do namaszczenia, oraz książki przeznaczone do religijnego użytku, narzędzia rzemieślnicze i inne, oraz instrumenta i maszyny. Nie narusza to w niczem zakazów przywozu i wywozy. Na przewóz aktów adwokackich, projektów i rysunków technicznych potrzeba specjalnego zezwolenia właściwej władzy administracyjnej.

d) Właściciele gruntów przeciętych granicą lub takich, których wspólność gospodarcza została przez granice naruszoną, a które wyzyskiwane w celach rolniczych lub leśnych położone są w celnym obwodzie granicznym, tworząc pojedyńczo lub w większej ilosci gospodarczą jednostkę mogą bez cla i innych opłat przewozić tam i z powrotem potrzebne dla zagospodarowania tych gruntów zwierzece i roślinne nawozy, nasiona i ziarno, rozsady i sadzonki do zalesienia oraz uzyskane z tych gruntów plony i inne produkta rolne, narzędzia i podwody wraz z żywym inwentarzem roboczym, jak niemniej nizej wyliczone zawarte w ziemi

Zöllen und sonstigen Abgaben aus und einführen. Holz, Weiden und Torf dürfen indessen nur soweit sie zur Befriedigung des eigenen Wirtschaftsbedarfs dienen, über die Grenze gebracht werden. Metalle, Kohle und sonstige im Bergwerksbetriebe gewonnene Bodenbestandteile sowie Erdöl sind von den vorstehend erwähnten Vergünstigungen ausgeschlossen. Die obenbezeichneten Personen sind ferner befugt, das zu ihrem Wirtschaftsbetriebe gehörige Weidevich frei von Zöllen und sonstigen Abgaben auf ihre jenseits der Grenze gelegenen Grundstücke hin und wieder zurückzutreiben. Den Eigentümern stehen sonstige auf Grund irgendwelcher Rechtsansprüche zur Nutzung von Grundstücken berechtigte Personen gleich.

3. Soweit für die im Abs. 2 unter a, b und d be zeichneten Gegenstände Aus- und Einfuhrverbote be stehen, bedarf es zur Aus- und Einfuhr folcher Gegenstände in diesen Fällen keiner besonderen Bewilligung.

Artikel 13

1. Die Zollbehörden der beiden vertragschließenden Teile sind berechtigt, die erforderlichen Aufsichtsmaß nahmen anzuordnen, um eine mißbräuchliche Ausnutzung der im Artikel 12 vorgesehenen Erleichterungen zu ver hindern. Sie werden sich gegebenenfalls hierüber gegenseitig ins Benehmen sehen. Die von den Behörden des einen Teiles getroffenen Maßnahmen dürfen erst eine Woche, nachdem sie den Behörden des anderen Teiles bekanntgegeben worden sind, in Wirksamkeit gescht werden.

2. Die im Artikel 12 Abs. 2 unter b und c be zeichneten Gegenstände dürfen erst nach vorheriger An. meldung bei den von den Zollbehörden im beiderseitigen Einvernehmen bestimmten Zollabfertigungsstellen über die Grenze gebracht werden. Diese Beschränkung greift nicht Plaz für Handwerker und Arbeiter, die mit ihren gewöhnlichen Werkzeugen, wie Hammer, Sägen, Schau feln, Arten usw., die Grenze überschreiten.

3. Für die Überführung von Maschinen und Tieren find folgende Bedingungen zu stellen:

a. Maschinen (Artikel 12 Abs. 2 unter e und d)

Der Besizer der Maschinen hat sich unter deren näheren Bezeichnung den beiderseitigen Zollbehörden gegenüber zur Rückbeförderung nach Beendigung der Arbeiten zu verpflichten. Eine Sicherheitsleistung darf hierfür nicht gefordert werden. Die mit der Beförde rung der Maschinen über die Grenze beauftragte Person hat einen Identitätsnachweis für die Maschine mit sich zu führen und auf Verlangen den zuständigen Behörden vorzuzeigen.

składniki, a mianowicie, kamienie naturalne, żwir, piasek, glinę, glinkę (il). To samo odnosi się też do drzewa, wiklin i torfu, o ile te przedmioty służą, do zaspokojenia własnej potrzeby. Metale i węgiel, oraz tym podobne produkty ziemne, które stanowią przedmiot eksploatacji górniczej, jak niemniej i naftanie podlegają powyższym ulgom. Wyżej wykazani uprawnieni mogą również przeprowadzać tam i z powrotem przez granicę z uwolnieniem od cla i innych opłat bydło, stanowiące ich inwentarz gospodarczy na pastwiska trwale lub czasowe, na grunty, położone po przeci wległej stronie granicy. Równouprawnionemi z właścicielami są osoby, użytkujące obszary lub kawałki ziemi na mocy jakiegokolwiek tytułu prawnego.

3. W wypadkach, przewidzianych ninieszemi postanowieniami nie potrzeba pozwolenia osobnego na wywóz lub przewoz przedmiotów, wyliczonych w ustępie 2. a) b) i d) i to bezwzględnie czy dla tych przedmiotów istnieją zakazy wywozu lub

przywozu.

Artykuł 13

1. Władze celne obu stron zawierających uklad sa uprawnione do wydawania zarządzeń kontrolnych, koniecznych dla udaremnienia nadużyć przy korzystaniu z ulg, przewidzianych w artykule 12. W razie potrzeby władze te porozumieją się między sobą w powyższym przedmiocie. Zarządzenia wydane przez władze jednej strony, mogą uzyskać moc obowiązującą dopiero po upływie jednego tygodnia od chwili, kiedy zostały podane do wiadomości strony drugiej.

2. Przedmioty oznaczone artykulem 12. ustep 2. b) ic) mogą być dopiero po uprzedniem uwiadomieniu przewożone przez granicę i to tylko przez komory, ustalone przez obopólne porozumienie władz celnych. Ograniczenie to nie stosuje się do rzemieślników i robotników, którym się zezwala, aby granicę przekraczali, niosąc ze sobą zwyczajne narzędzia robocze, jak mloty, pily, lopaty, sie kiery itd. 3. Co do przewożenia maszyn i zwierząt stawia się następujące warunki:

a) maszyny (artykuł 12 ustęp 2. c) d). Właściciel maszyny winien przy równoczesnem szczegółowem opisaniu wzgl. określeniu tych maszyn u władz celnych obu stron zobowiązać się, że odstawi je z powrotem po skończeniu robót. Kaucji gwarancyjnej za to żądać nie wolno. Osoby, którym powierzono przewiezienie maszyn przez granicę, winny mieć ze sobą zaświadczenie tożsamości maszyny i okazać go na żądanie wła ściwych władz.

b. Tiere (Artikel 12 Abs. 2 unter d) Den beiderseitigen Zollbehörden ist je ein orts. polizeilich beglaubigtes Verzeichnis des gesamten Tier. bestandes des Grundbesizers, bei mehreren Gütern des Bestandes des Gutes, auf dem die Tiere gewöhnlich untergebracht sind, und eine Erklärung zu überreichen, in der sich der Eigentümer zur Rückbeförderung ver pflichtet. Das Verzeichnis des Tierbestandes ist nach Bedarf vierteljährlich richtigzustellen. Der Trans. portleiter muß für jedes Tier einen Nachweis mit sich führen, in dem eine genaue Beschreibung des Tieres enthalten ist. Bei Geflügel, Ziegen und Schafen genügt ein Nachweis über die Zahl der Herde. Pferde müssen durch Brand oder durch Plombierung an Mähne oder Schwanz, Horn und Vorstenvich muß durch Brand oder Ohrberingung gekennzeichnet sein. Veränderungen, die während des Aufenthalts der Tiere jenseits der Grenze durch Verenden, Nötschachtungen oder natürliche Vermehrung entstehen, sind von dem Eigentümer oder Transportleiter den beiderseitigen Zollbehörden tunlichst bald anzuzeigen. Milch und die daraus hergestellten Stoffe sowie Fleisch_notgeschlachteter Tiere sind nach dem Lande des Betriebssiges zurückzuführen. Die Zollbehörden können aus Zweämäßigkeitsgründen Ausnahmen zulassen.

III. Allgemeine und Schlußbestimmungen
Artikel 14

Das gegenwärtige Abkommen findet auf denjenigen Teil der Grenze, der durch das oberschlesische Av. stimmungsgebiet führt, keine Anwendung.

Artikel 15

Jeder der vertragschließenden Teile ist berechtigt, zeit. weise oder dauernd einzelne Städte in seinem Gebiete von den Bestimmungen dieses Abkommens auszuschließen oder die darin vorgesehenen Vergünstigungen für solche Städte einzuschränken.

Artifel 16

1. Durch die Bestimmungen der Abschnitte I und II werden die gesundheits- und veterinärpolizeilichen Vorschriften beider Teile nicht berührt. Das gleiche gilt für die Zollvorschriften, soweit darüber nicht in diesem Abkommen selbst Bestimmung getroffen ist.

2 Die Bestimmungen der Abschnitte I und II fönnen im Falle einer allgemeinen Grenzsperre auch aus anderen

b) zwierzęta (artykul 12 ustęp 2. d) Obopólnym władzom celnym winien być doręczony, potwierdzony przez miejscową policje wykaz ogólnego stanu wierząt właściciela gruntu, w wypadku zaś większej liczby majątków (gruntów) stan zwierząt tego majątku, na którym one zwyczajnie przebywają. Wykaz ten winien być w miarę potrzeby kwartalnie uzupelniany i zawierać zobowięzanie właściciela, że bydlo to napowrót odprowadzi do miejsca zwykłego postoju. Prowadzący transport bydła ma mieć przy sobie dla każdej sztuki zaświadczenie, w którem uwidoczniony jest dokładny opis tego zwierzęcia. O ile rozchodzi się o drób, owce i kozy, wystarczy podać w wykazie ich ogólną liczbę. Konie winny mieć znaki wypalane lub też plomby wszczepione w grzywę lub w ogon, bydło rogate i nierogacizna winny mieć znaki palone lub plomby w uszach. Zmiany, które zajdą w czasie przebywania zwierząt po drugiej stronie granicy skutkiem padnięcia, dorznięcia lub skutkiem naturalnego pomnożenia się, musi właściciel lub przewodnik transportu podać jaknajrychlej do wiadomości władz celnych obu stron. Mleko i jego przetwory jak niemniej mięso zwierząt dorżniętych winny być przewiezione do tego kraju, gdzie znajduje się główna siedziba gospodarcza. Władze celne mogą jednak ze względów praktycznych przyzwolić na wyjątki.

als gesundheits- und veterinärpolizeilichen Gründen vor übergehend außer Kraft gesezt werden. Soweit nicht eine solche Maßnahme vorher rechtzeitig bekannt gegeben worden ist, muß den mit Ausweis versehenen Personen auch während der Sperre die Rückkehr über die Grenze gestattet werden.

Artikel 17

1. Weitere Erleichterungen als die im Abschnitt I vor. gesehenen können im Falle eines besonderen Bedürfnisses im unmittelbaren Einvernehmen der zuständigen Behörden der beiden vertragschließenden Teile zugestanden werden. Die Erleichterungen können auch darin bestehen, daß an Stelle der an sich zuständigen Verwaltungsbehörden (Artikel 3 Abs. 4) andere Behörden, deren Sig für die Beteiligten günstiger gelegen ist, mit der Ausstellung der Ausweise betraut werden.

2. Wo die wirtschaftlichen Verhältnisse es als wünschens. wert und zulässig erscheinen lassen, können in unmittel barem Einvernehmen der zuständigen Behörden der beiden vertragschließenden Teile für Holz, das beim Fällen jenseits der Grenze zu liegen kommt, für Entnahme von Sand von eigenen oder gepachteten Grundstücken jenseits der Grenze sowie von Wasser zum eigenen Wirtschaftsgebrauche weitergehende Erleichterungen als die im Ab. schnitt II vorgesehenen vereinbart werden. Auf gleichem Wege können die Bestimmungen des Artikels 12 Abs. 2 unter a bis e abgeändert oder ergänzt werden.

Artikel 18

1. Jeder der vertragschließenden Teile wird dem anderen Teile ein Verzeichnis seiner Gemeinden und Gutsbezirke übermitteln, deren Bewohner die im Artikel 3 bezeichneten Ausweise zu erhalten berechtigt sind. Das Verzeichnis ist entsprechend zu berichtigen, falls nach seiner Aufstellung von der Befugnis des Artikels 15 Gebrauch gemacht wird.

2. Die vertragschließenden Teile werden einander ferner mitteilen, welche Stellen als Behörden im Sinne der Artikel 3 Abs. 4, Artikel 8 Abs. 1, 2, Artikel 9 Abs. 1, Artikel 12 Abs. 2 unter c, Artifel 13 und Artikel 17 Abs. 2 zu betrachten sind.

przejściowo także z innych powodów, aniżeli ze względów policyjno-zdrowotnych lub policyjnoweterynaryjnych. O ile takiego zarządzenia nie podano uprzednio dość wcześnie do publicznej wiadomości, należy również w czasie trwania zamknięcia granicy zezwolić osobom zaopatrzonym w przepustkę na powrót przez granicę.

Artykul 17

1. Poza ulgami, przewidzianemi w rozdziale I. mogą być przyznane dalsze ulgi w razie nadzwyczajnej potrzeby droga bezpośredniego porozumienia się właściwych urzędów obu stron zawierających układ. Ulgi te mogą być tego rodzaju, ze wystawienie przepustek może być powierzone takim urzędom wzgl. władzom, których siedziba. leży korzystniej niż siedziba tych władz, które są w zasadzie uprawnione do wystawiania przepustek (artykuł 3, ustep 4).

2. Gdzie tego wymagać będą stosunki gospodarcze, a okaże się to dozwolonem, mogą w bezpośredniem porozumieniu powołane władze i urzędy obu stron zawierających układ ustanowić ulgi, idące dalej niż ulgi, wyszczogólnione w rozdziale II. dla przewozu drzewa, które przy ścinaniu spadnie poza linje graniczną, dla wydobywania piasku z własnych lub dzierżawionych gruntów, położonych poza granicą, dla czerpania wody dla własnego użytku gospodarczego. W ten sam sposób mogą również uledz zmianie lub być uzupełnione postanowienia artykułu 12 ustęp 2 a) do c).

Artykuł 18

1. Każda za stron zawierających układ prześle stronie drugiej wykaz swych ginin i obszarów dworskich, których mieszkańcy są uprawnieni do otrzymywania przepustek, określonych artykułem 3. Zestawienie to winno być odpowiednio uzupełnione o ile po jego sporządzeniu zastosowano przepisy artykułu 15.

2. Strony zawierające układ podadzą sobie. obopólnie te władze wzgl. urzędy, które należy uważać jako takie po myśli artykułu 3. ustęp 4., artykułu 8. ustęp 1, 2., artykułu 9. ustęp 1., artykułu 12. ustęp 2., pod c), artykułu 13. i artykułu 17. ustęp 1, 2.

Artykuł 19

1. Właściwe władze administracyjne drugiej instancji (prezydenci rejencji-wojewodowie, władze skarbowe-dyrekcje cel) winny w razie pojawienia

99

Bei der am heutigen Tage erfolgten Unterzeichnung des deutsch-polnischen Abkommens über Erleichterungen des Grenzverkehrs haben sich die beiderseitigen Bevoll mächtigten noch über die nachstehenden Punkte geeinigt:

I. Zu Artikel 1 Abs. 1

Im Hinblick darauf, daß durch die deutsch-polnische Grenze eine Anzahl Kirchensprengel durchschnitten werden, follen Geistliche, deren Amtssig sich in dem Gebiete des einen Teiles befindet, die aber ihre amtliche Tätigkeit innerhalb solcher durchschnittener Kirchensprengel auch im Gebiete des anderen Teiles auszuüben haben, sowie

granicznym

Przy podpisaniu w dniu dzisiajszym niemieckopolskiego układu o ulgach w ruchu granicznym doszli obustronni pelnomocnicy jeszcze do porozumienia w punktach nastepujacych:

I. do artykułu 1. ustep 1

Zważywszy, że szereg parafji przecięty został przez niemiecko-polską granice, nie należy utrudniać duszpasterzom, których siedziba urzędowa znajduje sie na obszarze jednej ze stron, a którzy muszą wykonywać urzędowe czynnosci w obwodzie takich przeciętych parafji i na obszarze drugiej