Page images
PDF
EPUB

trouvons de cette Hoftie dans un manufcrit de Braine dont l'écriture peut être de trois cens ans.

INSIGNE MIRACULUM CORPORIS DOMINI NOSTRI JESU-CHRISTI QUONDAM SICUT HIC PATET CELEBRATUM IN HAC ECCLESIA S. EVODII DE BRANA.

Anno Dominicæ incarnationis millefimo contefimo quinquage: fimo tertio, illuftris & potens Domina Domina AGNES comitiffa Drocarum & Branæ, igne divini amoris accenfa, cujus corpus in medio chori ecclefia beati Evodii de Brana in tumba lapidea tumulatum eft, ecclefiam præfatam ex immenfa devotione fundavit & ædificavit, ac canonicorum Præmonftatenfis ordinis conventum inftituit in eadem. Quo tempore placuit illi cujus fapientiæ non eft numerus, & qui vult omnes falvos fieri, fui facro-fancti corporis miracula fufcitare. Erant nempe eodem tempore multi Judæi cum uxoribus fuis & filiis commorantes in Brana, inter quos erat quædam juvencula, non modicum fpeciofa, quam dieta comitiẞa tenerrime dilexit, cupiens ipfam de parentum fuorum perfidia, ad fidem Chrifti convertere & fpe. ciofum corpus ejus fpeciofiori fidei noftræ pulchritudine decorare: quam dicta comitiffa de domo fuorum parentum abftra&tam, & violenter per fervientes & familiares ad propriam domum ad. ductam, una cum puellis fuæ camere, fuo proprio obfequio mancipavit, eamque coegit fingulis diebus una fecum ad ecclefiam pergere, & divinis fervitiis intereße; confulens illi ut in remif. fione fuorum peccatorum baptifmi gratiam perciperet, & fieret chriftiana, monftrans eidem & prædicans quod in facro-fanito Euchariftia facramento non fantafticum, fed verum corpus Chrifti formatum manu Spiritus fancti in utero Virginis, & pro redemptione humani generis confixum in ara crucis infallibiliter conti netur, qui & tertia die refurgens, afcendit in cælum, & fedet ad dexteram Dei patris,inde venturus judicare vivos & mor tuos. Hac & his fimilia quotidie dictam Judæam edocens, nihil omnino proficere potuit, dicta Judea in priftina permanente perfidia, & dicente quod numquam præmiffa crederet, nifi cor. pus Chrifti inter manus facerdotis cum Carne & Sanguine in

E

ara crucis afpiceret. Quo audito, dieta comitiffa à fuo fanito propofito non defiftens, divinum auxilium invocavit, & accedens ad Domnum Anfculfum tunc epifcopum Sueffionenfem diocefanum fuum, præmiffa omnia & fingula eidem luculenter aperiens, confilium & adjutorium ejus fuppliciter imploravit. Prenominatus vero epifcopus dicta comitiffe devotionem tam ardentem attendens, aures benivolas ejus precibus inclinavit, & folemnes proceffiones in locis circumvicinis indicens, omnes populos ad certam diem ad diftum monafterium fanéti Evodii convenire præcepit. In præfentia igitur Dominorum HENRICI archiepifcopi Remenfis fratris præfatæ comitiffe, ANSCULFI epifcopi prædicti, PETRI abbatis dicti loci, comitiffe fæpedicta, plurium nobilium virorum & mulierum quos dicta comitiffa eodem convocaverat, necnon totius populi & Judæorum frædictorum, quidam devotus religiofus dicti monafterii missam de S. Spiritu folemniter celebravit in majori aliari præfatæ ecclefiæ, inter cujus manus hora immolationis, facro-fanctum corpus in cruce fufpenfum omnibus ibidem exiftentibus vifibiliter apparuit in modum cujufdam pueri, prout omnes tam Chriftiani quam Judæi, qui tunc ibidem aderant, veraciter funt teftati, Et clamaverunt difti Judei cum uxoribus & filiis inceßabili voce dicentes : Videmus, videmus ipfum corpus Chrifti carnaliter & corporaliter extenfum in cruce, ficut domina comitiffa totiens nobis indicavit, & ita firmiter esse credimus, & petimus omnes baptizari in nomine Patris & Filii & Spiritus faniti, qui cacam noftram perfidiam gratiæ & fidei fuæ lumine fic mifericorditer dignatus eft illuftrare, & quidem omnes una cum uxoribus & filiis fuerunt illico baptizati. Sacramentum vero per quod miraculum iftud apparuit, de confilio archiepifcopi & epifcopi predictorum, & juxta voluntatem comitif, propter honorem & nobilitatem ipfius miraculi cuftoditum fuit, pofitum in proprio calice illo quo confecratum extitit in quadam theca aurea, &reconditum in armario ipfius ecclefia. Ubi abfque quavis corruptione permanfit ufque in præfentem diem, ficut datur ocula riter intueri. Dederuntque præfati domini archiepifcopus & epifcopus,& etiam aliqui Romani pontifices multas indulgentias omnibus qui de bonis fuis dicta ecclefia in honore præfati mira

cali darent eleemofynas in laudem ipfius cui eft honor & gloria per infinita fæcula fæculorum amen.

L'auteur de ce recit n'a pas fait reflexion, qu'Anfculfe evêque de Soiffons étoit mort, lors qu'Henri fut fait archevêque de Reims, & qu'Agnés quoique d'une illuftre naiffance, n'étoit pas fœur de cet archevêque; mais pour faire de femblables meprifes, il ne faut qu'écrire un peu aprês la chofe arrivée. Et cela n'altere en rien la verité du miracle.

Cette Hoftie étoit fort petite, ce qui juftifie Honoré d'Autun, qui écrit que de fon tems les hofties n'excedoient point la grandeur d'un denier. On conferve encore à Braine les anciens fers avec lefquels on les faifoit, on y voit leur grandeur & leur forme, qu'on ne fera ché de voir ici reprefentée.

pas fâ.

[merged small][merged small][ocr errors][ocr errors][merged small]

Je ne parle pas ici des anciens ornemens

que

les com

tes de Braine ont donné à l'eglife, qu'on a eu foin de bien conferver jufqu'à prefent. On y remarque la mêmeforme que nous avons observée dans notre premier voyage litteraire.

Reims.

Le lendemain fept du mois de Juin nous partîmes de Braine pour aller à Reims. Nous y avions déja été autrefois, mais nous étions bien aife de voir encore les manufcrits. D'ailleurs l'abbaye de faint Remi est fi confiderable, qu'on y remarque toûjours des chofes nouvelles. Tous les fçavans fçavent que Louis quatrième dit d'Outremer, & Lothaire fon fils rois de France y font enterrez. On y voit leurs anciennes-figures aux deux côtez du grand autel. Le pere Mabillon les a fait graver dans fes annales, mais les ayant examiné fur les lieux, les fceptres de ces deux Rois ne nous ont pas paru affez fidele. ment gravez, c'eft pourquoi nous avons crû qu'il étoit à propos de les reprefenter ici.

[merged small][merged small][ocr errors]

On peut ajoûter ici la figure d'un roi de France te

nant fon fceptre à la main tel que nous l'avons trouvé dans une lettre initiale d'un manufcrit de faing Martin de Tournay,

'On me fit encore remarquer dans la nef une très-and cienne épitaphe, gravée fur une pierre qu'on a enclavée dans la muraille proche de la porte de l'eglise, qui merite d'être rapportée ici,

« PreviousContinue »