Page images
PDF
EPUB

copale munus gerendum suscipiant, coram primo Consule juramentum fidelitatis emittant quod erat in more positum ante regiminis commutationem, sequentibus verbis expressum. « Ego juro et promitto ad sancta Dei Evangelia, obedientiam et fidelitatem gubernio per constitutionem gal»licanæ Reipublicæ statuto. Item promitto me nullam communicationem habiturum, nulli consilio interfuturum, mullamque suspectam unionem neque intra neque > extra conservaturum, quæ tranquillitati publicae noceat et si, tam in dioecest meâ quàm alibi, noverim aliquid in status damnum tractari, Gubernio manifestábo "."

[ocr errors]

,་ ་ ་ ་ ་ .

[ocr errors]

Eisdemque de causis consensimus Ecclesiasticos secundi ordinis in eadem verba jurare coram auctoritatibus civilibus quæ à Rectoribus Reipublicæ designabuntur.

Cùm inscrutabili consilio divina providentiæ, quæ largi tate donorum ubique diffunditur, cuncta regantur in Mun do, pietati congruum, et publicæ quam optamus felicitati pecessarium judicavimus ut ad utilitatem salutemque Galliarum publicis precibus divinum auxilium imploretur: Idcirco in omnibus templis catholicorum quae sunt in Galliâ, post divina officia his verbis orabitur.

713

- « Domine, salvam fac Rempublicam.

» Domine, salvos fac Consules

[ocr errors]

- Constitutis diæcesibus, cùm omnino necesse sit limites etiam parociarum constitur, earum circumscriptionem ab episcopis fieri volumus, quæ tamen circumscriptio suum non sortietur effectum, nisi postquàm gubernii consensus accesserit,

[ocr errors]

Jus nominandi parochos ad episcopos pertinebit, qui tamen personas non seligent, nisi iis dotibus instructas, quas ecclesiæ canones requirunt, atque, ut tranquillitas eò magis in tuto sit Gubernio acceptas.

[ocr errors][ocr errors][ocr errors][graphic][subsumed]

prêtent, entre les mains du premier consul, le serment de fidélité qui était en usage par rapport à eux avant le changement du gouvernement, exprimé dans les termes suivans:

"

[ocr errors]

«Je jure et promets à Dieu, sur les saints évangiles de garder obéissance et fidélité au gouvernement établi » par la constitution de la République française. Je promets » aussi de n'avoir aucune intelligence, de n'assister à aucun » conseil, de n'entretenir aucune ligue, soit au dedans, » soit au dehors, qui soit contraire à la tranquillité pu-: blique; et si, dans mon diocèse ou ailleurs, j'apprends » qu'il se trame quelque chose au préjudice de l'Etat, je »le ferai savoir au gouvernement. »>

[ocr errors]
[ocr errors]

Nous voulons également, et pour les mêmes raisons, que les ecclésiastiques du second ordre prêtent le même serment entre les mains des autorités civiles désignées par le gouvernement.

Et comme tout est gouverné dans le Monde par Pinwisible main de la providence, qui ne se fait sentir que par ses dons; nous avons cru qu'il convenait à la piété te que qu'il était nécessaire au bonheur public, qu'on implorât le secours de l'Eternel par des prières publiques, et il est convenu qu'après l'office on récitera, dans les églises catholiques, la formule de prière suivante :"

?

[ocr errors]

Seigneur sauvez la République, etc. » Seigneur, sauvez les Consuls, etc. » Après avoir établi les nouveaux diocèses, comme il est nécessaire que les limites des paroisses le soient également, nous voulons que les évêques en fassent une nouvelle distribution, qui, néanmoins, n'aura d'effet qu'après avoir obtenu le consentement du gouvernement.

Le droit de nommer les curés appartiendra aux évêques, qui ne pourront choisir que des personnes douées des qualités requises par les saints canons et pour que la tranquillité publique soit de plus en plus assurée, elles devront être agréées par le gouvernement.

Comme en outre il faut dans l'Eglise veiller à l'instruction des ecclésiastiques, et donner à l'évêque un conseil qui lui aide à supporter le fardeau de l'administration spirituelle, nous n'avons pas omis de stipuler qu'il existerais dans chaque cathédrale conservée un chapitre, et dans chaque diocèse un séminaire, sans que le gouvernement soit pour cela astreint à les doter.

Quamvis maximè desideraretur à nobis ut templa omnia iterùm sacris ministeriis exercendis catholicis redderentur, cùm tamen id perfici non posse videamus, satis habuimus quòd omnia templa metropolitana, cathedralia, parochialia, aliaque non alienata, cultui necessaria épiscoporum tradantur dispositioni.

Constantes in proposito ad omnia sacrificia pro bono unitatis descendendí, ad quæ salvâ religione descendi potest, ut etiam pro viribns nostris tranquillitati Galliarum cooperemur, quæ denuò totæ turbarentur, si bona ecclesiastica alienata iterùm essent repetenda, et ut, quòd potissimum est, felix catholicae religionis restitutio fiat, prædecessorum « nostrorum exempla sectantes, declaramus eos qui bona ecclesiastica alienata acquisiverunt, molestiam nullam habituros i neque à nobis, neque à romanis pontificibus successoribus nostris ; ac consequenter proprietas eorumdem bonorum, redditus, et jura iis inhaerentia, immutabilia penès ipsos erunt atque ab ipsis causam habentes.

Sed quoniam Galliarum Ecclesiis veteri suo Patrimonio privatis invenienda ratio aliqua est, qua suppleri Episcoporum, ac Parochorum sustentationi, ac decentiæ possit, Galliarum Gubernium in se recipit tum Episcoporum, tùm Parochorum, quorum Dioceses, atque Parochias nova circumscriptio complectitur, sustentationem, quæ cujusque statum deceat.

Simili modo statutum est, Gallicanæ Reipublicæ Guber nium curaturum, ut Catholicis in Galliâ liberum sit, sit libuerit, Ecclesiis consulere novis fundationibus.

Demùm declaravimus recognoscere Nos in Primo Consule Gallicanæ Reipublicæ eadem jura, ac privilegia, quibus apud Sanctam Sedem fruebatur antiquum Regimen. Quod si fortè eveniat, ut aliquis ex successoribus hodierni Primi Consulis, Catholicam Religionem non profiteretur, eo casu super l juribus, et privilegiis superiùs memoratis, necnon super nominatione ad Archiepiscopatus, et Episcopatus, respectu ipsius nova conventio fiet.

[ocr errors]

Cùm itaque omnia et singula superiùs recensita, ex parte ch quidem nostrâ, ac nostro et sedis apostolicæ nomine, ao dilecto in christo filio nostro Hercule sanctæ Agatha ad Su-a Quoique

[ocr errors]
[ocr errors]

Quoique nous eussions vivement désiré que tous les temples fussent rendus aux catholiques, pour la célébration de nos divins mystères, néanmoins comme nous voyons clairement qu'une telle condition ne peut s'exécuter, nous avons cru qu'il suffisait d'obtenir du gouvernement, que toutes les églises métropolitaines, cathédrales, paroissiales et autres non aliénées, nécessaires au culte, fussent remises à la disposition des évêques.

Persévérant dans notre résolution de faire pour le bien de l'unité tous les sacrifices que la religion pouvait permettre, et de coopérer autant qu'il était en nous à la tranquillité des Français, qui éprouverait de nouvelles secousses si l'on entreprenait de redemander les biens ecclésiastiques, et voulant sur-tout que l'heureux rétablisse:nent de la religion n'éprouvât aucun obstacle, nous déclarons, à l'exemple de nos prédécesseurs, que ceux qui ont acquis des biens ecclésiastiques en France, ne seront troublés ni par nous, ni par nos successeurs dans leur possession, et qu'en conséquence la propriété de ces mêmes biens, les revenus et droits y attachés, demeureront incommutables entre leurs mains ou celles de leurs ayant-cause.

Mais les églises de France étant par là même dépouillées de leurs biens, il fallait trouver un moyen de pourvoir à l'honnête entretien des évêques et des curés; aussi le gouvernement a-t-il déclaré qu'il prendrait des mesures pour que les évêques et les curès de la nouvelle circonscription eussent une subsistance convenable à leur état.

Il a également promis de prendre des mesures convenables pour qu'il fût permis aux catholiques français de faire, s'ils le voulaient, des fondations en faveur des églises.

Enfin nous avons déclaré reconnaître, dans le premier consul de la République française, les mêmes droits et privilèges dont jouissait près de nous l'ancien gouvernement.

Il est convenu que, dans le cas où quelqu'un des successeurs du premier consul actuel ne serait pas catholique, Jes droits et privileges mentionnés ci-dessus, et la nomination, tant aux archevêchés qu'aux évêchés, seraient réglés par rapport à lui par une nouvelle convention.

Toutes ces choses ayant été réglées, acceptées et signées à Paris, dans tous leurs points, clauses et articles; savoir de notre part, au nom du Saint-siege apostolique, par notre cher fils Hercule, diacre de Sainte-Agathe ad

B

parte

burram Diacono Cardinali Consalvi à secretis nostri status 'necnon venerabili fratre Josepho Archiepiscopo Corinthi, atque dilecto filio Carolo Caselli, ex parte veró et nomine Gallicani gubernii, à dilectis in Christo filiis Josepho Bona parte et Emamnuele Cretet consiliariis statûs, necnon dilecto in Christo filio præsbytero Stephano Bernier Parocho santi Laudi Andegavensis, ejusdem gubernii plenipotentiariis, Lutecio Parisiorum subscripta sint ; cùmque post hujusmodi conventiones, pacta et concordata in omnibus et singulis punctis, clausulis, articulis et conditionibus à praefatis subscripta, pro firmiori eorum subsistentiâ, robur apostolicæ firmitatis adjicere, et autoritatem solemniorem et decretum interponere nécessarium sit, nos, eâ spe freti fore ut Deus, qui dives et in misericordiâ et à quo omne datum optimum et omne donum perfectum, studia nostra in sanctissimo hoc opere absolvendo benigno favore prosequi dignetur, ac ut, omnibus amotis impedimentis atque dissidiis, vera pietas et religio majora suscipiant incrementa sublatisque ex agro dominico dissentionum seminibus, abundantior in dies bono rum operum seges ad ipsius Dei laudem et gloriam, æternamque animarum salutem succrescat, de venerabilium fratrum nostrorum sauctæ Romanæ ecclesiæ cardinalium consilio et assensu ac certâ scientiâ et maturâ deliberatione nostris, deque apostolicæ potestatis plenitudine, suprà dictas concessiones, couventiones, capitula, pacta et concordata tenore præsentium cohærenter ad peculiare chirographum super ipsis articulis appositum, approbamus, ratifica mus et acceptamus, illis apostolici muniminis, et firmitatis robur et efficaciam adjungimus, omniaque in eos contenta ac promissa sincerè et inviolabiliter ex nostrà ejusdemque sedis parte adimpletum et servatum iri, tam nostro quàm nostrorum successorum nomino promittimus ac spondemus.

Nolumus paternæ nostræ charitatis uon esse participes eos ecclesiasticos viros qui in sacris constituti matrimonia attentarunt,, sive qui à proprio instituto publicè desciverunt; ideoque eorum respectu, ipsius etiam regiminis officiis obsecundantes, vestigia sequemur recolende memoria prædecessoris nostri Julii PP. tertii, quemadmodum in nostris litteris in formâ brevis hâc eâdem die datis pro eorum spirituali salute providetur.

[ocr errors]

: Monemus et hortamur in Domino omnes et singulos archiepiscopos, episcopos et locorum ordinarios juxtà novam

« PreviousContinue »