Page images
PDF
EPUB

Türkei die Herrschaft über einen grossen Theil seines Gebietes (über Griechenland) verloren.

Im Ganzen und Grossen muss als ausgemacht gelten, dass der in der Sprache zur Offenbarung kommende Wille des Menschen der Impuls dieser Erscheinungen und der menschliche Gedanke ihre letzte Quelle war und ist, weshalb er auf den Antheil Derer an der Geschichte hinweist, die seine Schöpfer waren, und ihm dazu verhalfen, Gestalt durch sie anzunehmen.

Anhang.

Aktenstücke

zur Erläuterung der Geschichte Europa's

seit

der zweiten allgemeinen Entwicklungsepoche.

I.

1. Bannspruch Gregor's VII (1076).

2. Eine Bulle Calixt's II, u. s. w. vom J. 1122 (Omnipotenti Domino Deo'). 3. Bulle Alexanders III vom J. 1168 (Quanta universae').

4. Bulle Alexanders III vom J. 1177 (Exigunt gratissimae').

5. Eine Bulle Innocenz's III vom J. 1204 (Licet ante tuae').

6. Bannspruch Martins IV vom J. 1281.

7. Die Bulle Bonifaz' VIII vom J. 1302 (Unam sanctam ecclesiam').

8. Eine Bulle Nicolaus' V vom J. 1452 (Imperator aeternus')

9. Bulle Alexanders VI vom J. 1494.

10. Eine Bulle Pauls III (die Nachtmahlsbulle) vom J. 1536 (Consueverunt Romani').

11. Eine Bulle eiusdem vom J. 1540 (Regimini militantis').

12. Eine Bulle Pauls IV vom J. 1559 (Cum ex Apostolatus officio').

II.

1. Die Hubertusburger Friedensakte (1763).
2. Aus den Cessionsverträgen wegen Polen (1773).
3. Unabhängigkeitserklärung der V. St. (1776).

4.

Wortlaut des ersten Pariser Friedens (1814).

5. Die Artikel der hl. Allianz zwischen den Souveränen v. Russl., von Oesterr. und v. Preussen (1815).

6. Cession der Lombardei (1859) u. s. w.

[blocks in formation]
[blocks in formation]

......

Gregorius. Beate Petre Apostolorum princeps, quaesumus pias aures tuas nobis et audi me servum tuum, quem ab infantia nutristi, usque ad hunc diem de manu iniquorum liberasti qui me pro tua fidelitate oderunt et odiunt. Tu mihi testis es et Domina mea mater Dei, et Beatus Paulus frater tuus inter omnes 5 Sanctos, quod tua sancta Romana Ecclesia me invitum ad sua gubernacula traxit, et ego non rapiam, arbitratus sum ad sedem tuam ascendere potiusque volui vitam meam in peregrinatione finire quam locum tuum pro gloria mundi saeculari ingenio arripere. Et ideo ex tua gratia, non ex meis operibus, credo, quod tibi pla- 10 cuit et placet, ut populus Christianus tibi specialiter commissus mihi obediat, specialiter pro vita tua mihi commissa, et mihi, tua gratia, est potestas a Deo data ligandi atque solvendi in Coelo et in terra.

§ 1. Hac itaque fiducia fretus, pro Ecclesiae tuae honore et 15 defensione ex parte omnipotentis Dei Patris et Filii et Spiritus sancti, per tuam potestatem et auctoritatem, Henrico regi, filio Henrici Imperatoris, qui contra tuam Ecclesiam inaudita superbia

lin. 7: rapiendo arbitratus.

1) Editio. Luxemb. 1727.

insurrexit, totius regni Teutonicorum et Italiae gubernacula contradico.

§ 2. Et omnes Christianos a vinculo juramenti quod tibi faciunt et facient, absolvo, et ut nullus ei sicut regi serviat, inter5 dico. Dignum est enim, ut qui studet honorem Ecclesiae tuae imminuere, ipse honorem amittat quem videtur habere.

§ 3. Et quia sicut Christianus contempsit obedire nec ad Dominum rediit quem dimisit, participando excommunicatis meaque monita quae pro sua salute sibi nisi (te teste) spernendo, vinculo 10 eum anathematis vice tua alligo, ut sciant gentes et comprobent, quia Tu es Petrus et super tuam petram Filius Dei vivi acdificavit Ecclesiam suam et portae inferi non praevalebunt adversus eam etc. Actum anno ab Incarnatione Domini 1075. Indictione decima quarta.

2. Aussöhnung Heinrich's V. mit dem päpstl. Stuhle.

M. Bull. R.
I. fol. 32.

1122.

Callistus, Episcopus, servus servorum Dei, carissimo in Christo filio Henrico glorioso Romanorum Imperatori Augusto Salutem et Apostolicam benedictionem. Omnipotenti Domino Deo nostri omnium bonorum laudes et gratias agimus qui per immensam boni5 tatis suae clementiam cor tuum aspiratione sui spiritus illustravit, et te jam dudum nimium reluctantem, nunc tandem ad Ecclesiae gremium revocavit. Siquidem prout dilecti filii nostri et diaconi cardinalis, et fidelium nuntiorum tuorum relatione ac literarum lectione percepimus, sano usus consilio, nostris et Ecclesiae catho10 licae salutaribus monitis humiliter obedisti, et nos ergo in Beati Petri filium paternae affectionis brachiis te suscipimus, et personam tuam et imperium tanto deinceps amplius et benignius deligere, ac divina praeeunte gratia honorare optamus. Quanto devotius prae tuis modernis praedecessoribus Romanae Ecclesiae obedisti et 15 quanto specialius carnis es nobis consanguinitate conjunctus. Age ergo, fili carissime, ut et tu nobis et nos te fruamur in Domino. Perpendat Imperialis excellentia tua, quantum diuturna Ecclesia Imperiique discordia Europae fidelibus intulerit detrimentum et quantum nostra pax afferre poterit boni fructus, Domino cooperante 20 incrementum. Sane de statu nostro noverit tua dilectio, quia licet

« PreviousContinue »